W świetle prawa polskiego kwestia świadków jest rozlegle opisywana w odnośnych artykułach kodeksu karnego. Dla nas, jako dla wezwanych w charakterze świadka, ważne jest to, że stawiennictwo na rozprawie wymusza na nas mówienie prawdy, pod groźbą odpowiedzialności karnej, oraz odpowiedzi na pytania. Jednak w niektórych, charakterystycznych sytuacjach możemy odmówić odpowiedzi na dane pytanie lub odmówić całkowicie składania zeznań. Kiedy to możliwe i komu przysługuje?
Bliscy oskarżonego
Przede wszystkim jeśli chodzi o prosty sposób na odmowe składania zeznań, to musimy zerknąć na konkretny przepis, artykuł 183 kk, który mówi o tym, że osoby bliskie oskarżonemu mają prawo do odmowy odpowiedzi na dane pytanie lub składania zeznań w ogóle. Kim zatem są bliscy? To ograniczona grupa rodzinna, w skład której wchodzą rodzice, rodzeństwo, potomstwo oraz żona lub mąż. Jak więc widzimy osób, które są spokrewnione i zwolnione w prostej linii z zeznawania jest niewiele.
Osoby pozostające w bliskim stosunku
Jednak bardzo często prawo do odmowy składania zeznań przysługuje także osobom spokrewnionym w stopniu dalszym, np. wnukom czy dziadkom lub spowinowaconym, na przykład teściom czy szwagrom. Inną grupą osób, która mogłaby, choć już nie z przepisu 183 kk, ubiegać się o odmowę odpowiedzi na pytanie lub składania zeznań jest grupa osób pozostających w bliskim stosunku z oskarżonym, zaznacza adwokat Marek Szymała z https://szymalazaremba.pl/. Są to zatem osoby, które na co dzień mają kontakt z oskarżonym, a ich stosunek jest dość jednoznacznie bliski.
Kto może, a kto nie?
Zatem powstaje pytanie kto dokładnie może odmówić składania zeznań, a kto musi się na nie zdobyć. Otóż, zasada pozostawania w bliskich stosunkach przez dany okres jest nieobowiązującą, jeśli chodzi o przepis 183 kk. Zatem nawet rozwiedziona żona oskarżonego może odmówić składania zeznań lub uchylić się od odpowiedzi na dane pytanie. Co ważne, nie może to wpływać na określenie samej winy oskarżonego, jednak wpływa na opinię składu orzekającego – co do tego wątpliwości nie ma. Jeśli jednak mówimy o kochance czy dziewczynie, która od sześciu miesięcy nie jest już w związku z oskarżonym, to takiej osobie nie przysługuje prawo do odmowy składania zeznań. Przysługuje jednak konkubinie, narzeczonej czy dziewczynie, z którą oskarżony pozostaje w bliskich stosunkach, o ile oczywiście sąd uzna takową relację za zażyłą.
Inne przypadki
Oczywiście odmowa składania zeznań może być także oparta o tzw. zakazy dowodowe, czyli np. wiedzę, którą ksiądz wyniósł ze spowiedzi czy adwokat uzyskał w imię stosunku obrończego. Wówczas także można odmówić składania zeznań czy uchylić się od odpowiedzi na dane pytanie. Podobnie jest także np. w przypadku ścisłej tajemnicy państwowej zagrażającej bezpieczeństwu obywateli.
Prawa świadka do odmowy składania zeznań muszą być mu znane, dlatego nie wystarczy skupić się na pouczeniu podczas rozprawy. Warto bowiem wiedzieć więcej i mieć świadomość całej sytuacji, gdy wybieramy się w tym charakterze do sądu.
Przy okazji polecamy: https://marketing-internetowy24.pl/